Κλειδί στη μελέτη του ροχαλητού και τη διάγνωση της υπνικής άπνοιας ήταν μέχρι πρίν μερικά χρόνια , εκτός από τη λήψη ενός καλού ιστορικού και μιάς λεπτομερούς κλινικής εξέτασης, η Πολυσωματοκαταγραφική μελέτη ύπνου σε ειδικά οργανωμένα και εξοπλισμένα εργαστήρια ,σε κρατικά ή ιδιωτικά εργαστήρια. Η κατάσταση αυτή έχει αλλάξει όμως με τις νέες φορητές συσκευές μελέτης του ύπνου που έχουν κατασκευασθεί, δοκιμασθεί και κυκλοφορούν ελεύθερα στην αγορά. Τοποθετούνται όλες στο χέρι ή στο σώμα του ασθενούς και ελέγχουν-μετρούν, μέσω κάποιων ηλεκτροδίων-αισθητήρων , το κορεσμό του αίματος σε οξυγόνο, το θόρυβο του ροχαλητού, το καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση, τις κινήσεις του θώρακα ή του σώματος και άλλες παραμέτρους. Στον ασθενή επιδεικνύεται η χρήση της συσκευής, τη παίρνει σπίτι του και το βράδυ προ του ύπνου, τη τοποθετεί σύμφωνα με τις οδηγίες ,τη θέτει σε λειτουργία και κοιμάται στο φιλικο περιβάλλον του. Το πρωί τη βγάζει, τη παραδίδει και σε ώρες έχει ένα γραπτό αποτέλεσμα. Τεχνικά οι συσκευές αυτές χαρακτηρίζονται, ανάλογα με τον αριθμό των καταγραφικών ηλεκτροδίων-αισθητήρων που έχουν, σαν τύπου 2 με 7 ηλεκτρόδια , τύπου 3 με 4-7 και τύπου 4 με 1-3. Τύπου 1 είναι τα εργαστήρια πολυσωματοκαταγραφικής μελέτης που έχουν πάνω από 12 ηλεκτρόδια – αισθητήρες.
Παρατηρήσεις για τις φορητές συσκευές :
1.Διαγιγνώσκουν μόνο την υπνική άπνοια αποφρακτικού τύπου , που είναι το 95% των περιστατικών και μόνο έμμεσα μπορούν κάποιες να διαγνώσουν τη κεντρική, όταν π.χ. καταγράφεται άπνοια χωρίς αντίστοιχα να υπάρχει καταγεγραμμένη αναπνευστική προσπάθεια.
2.Είναι αξιόπιστες σε σύγκριση με τη κλασσική πολυσωματοκαταγραφική μελέτη υπνου, σε ποσοστό 95-97%. Υπάρχουν πολλές μελέτες που επιβεβαιώνουν τη αξιοπιστία αυτή. Ηδη η Αμερικανική Ακαδημία της Ιατρικής Υπνου έχει αποδεχθεί το γεγονός αυτό και από το Δεκέμβριο του 2007 εγκρίνει τη χρήση των φορητών συσκευών όταν υπάρχουν, από το ιστορικό και τη κλινική εξέταση σοβαρές ενδείξεις υπνικής άπνοιας , με εξαίρεση τη συνύπαρξη άλλων σοβαρών καρδιοαγγειακών ή εγκεφαλικών παθήσεων.Τις συνιστά επίσης για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας οποιασδήποτε θεραπείας του ροχαλητού και άπνοιας που έχει δοκιμασθεί.
3.Ο δείκτης ενόχλησης ή μη ανοχής (discomfort index) , σε μια κλίμακα από 1 μέχρι 10, όπου 1 σημαίνει καθόλου ενόχληση και 10 έντονη ενόχληση ή μη ανεκτή, στη χρήση των φορητών συσκευών μελέτης ύπνου ήταν μόνο 1,75 , ενώ έφθανε το 7,50 στη πολυσωματοκαταγραφική μελέτη στο ειδικό εργαστήριο.
4.Όλες σχεδόν οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες στην Αμερική , την Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα, αποζημιώνουν δαπάνες μελέτης ύπνου με φορητή συσκευή όπως και δαπάνες για τη προμήθεια συσκευών CPAP.
5. Είναι φανερό ότι η απλοποίηση στη προσέγγιση του προβλήματος του ροχαλητού και στη διαγνωση των διαταραχών του υπνού και της υπνικής άπνοιας με τις φορητές συσκευές , καθιστά τη τεχνική προσιτή στη πλειονότητα των ασθενών και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές , μειώνει σημαντικά το κόστος και καταργεί επί πλέον τα μονοπώλια ,τις λιστες αναμονής , τις ύποπτες και ανορθόδοξες συναλλαγές που έχουν δημιουργήσει κάποια κέντρα και εργαστήρια ύπνου.
Σημείωση: Μια καινούργια διαγνωστική τεχνική , η ηχητική καταγραφή των ήχων του ροχαλητού ή snorecheck, έχει επινοηθεί από το συνάδελφο ΩΡΛ/γο Ποταμίτη Γιώργο και χρησιμοποιείται από μια μεγάλη ομάδα ΩΡΛ/γων στην Ελλάδα από ετών τώρα . Βασίζεται στη καταγραφή του θορύβου του ροχαλητού μέσω ενός μικροφώνου στη διάρκεια του ύπνου, τη μετατροπή του ήχου σε ψηφιακό σήμα και την ανάλυσή του σε ειδικό κέντρο, από ειδικά εκπαιδευμένους και εξουσιοδοτημένους ΩΡΛγους. Η τεχνική είναι απλή, η συσκευή φθηνή και πολλαπλής χρήσης. Τα αποτελέσματά της είναι εξ ίσου αξιόπιστα και συγκρίσιμα, τόσο με τι άλλες φορητές συσκευές όσο και με τη κλασσική πολυσωματοκαταγραφική μελέτη ύπνου , οσον αφορά τη διάγνωση της αποφρακτικής άπνοιας.
